Pijn bij paarden

  • Pijn bij paarden

Pijn bij paarden

Meesters in pijn verbergen

Het is niet altijd makkelijk om pijn en pijnsignalen te herkennen bij een paard. Paarden kunnen pijn heel erg lang verbergen. Net als mensen kunnen paarden onderling een verschillende drempel hebben in het uiten van pijn in gedragsverandering. In het algemeen geldt dat we paarden als soort kunnen kwalificeren als het type "stoïcijns tot de max". Dat gegeven is logisch als u zich bedenkt dat paarden eigenlijk prooi-kuddedieren zijn die grazen op open vlaktes. Op een open vlakte is het een duidelijk voordeel voor het paard en de kudde, om zich zo normaal mogelijk te gedragen in het geval van fysiek discomfort. Het dier wordt op die manier minder snel opgemerkt als fragiel zwak prooidier door een roofdier. Het dier wat het beste de pijn kan verbergen, heeft de grootste overlevingskansen. Als we kijken naar onze gedomesticeerde paarden is dit overlevingsmechanisme helaas een groot nadeel.

Pijn herkennen

De extreme pijnuitingen herkennen de meeste paardeneigenaren wel, denk aan rollen en naar de buik schoppen bij koliek, of niet willen lopen bij hoefbevangenheid. Er is echter nog veel te winnen op het gebied van subtiele pijnuitingen herkennen. We geven hieronder een overzicht van de meest voorkomende kenmerken.

Gezicht

Plat leggen van de oren of de oren laten hangen, waarbij de afstand tussen de oren toeneemt.
Gapen
Hoofdschudden
Strakke kauwspieren
Smalle, opgetrokken neusgaten
Glazige blik, doffe en matte aanblik. De wenkbrauwen worden hoekig, de ogen vernauwen zich.
Samengeknepen kin, strakke lippen

Hele lichaam

Kreupelheid, stijfheid, struikelen
Bokken met rijden of na een sprong, onwillig
Oncomfortabel tijdens het borstelen, aansingelen, opzadelen
Vaker uitrekken, meer liggen dan normaal
Frequent gaan liggen en opstaan zonder te rollen
Overgevoelig bij aanraken, extra geagiteerd op vliegen

Staart

Staartzwiepen
Knijpen met de staart

Benen

Schoppen naar achteren of opzij of een been heffen richting de buik
Gewicht verplaatsen van links naar rechts, of van voor naar achter "weight shifting"
Stampen en schrapen zonder dat daar een duidelijke aanleiding voor aanwezig is zoals voeren
In ruststand staan de voorbenen niet recht onder het lichaam

Geluid

Tandenknarsen, kreunen, grommen of steunen
Herhaald zuchten

Gedrag

Algemene boosheid, chagrijning zijn tegen mensen of soortgenoten
Onwilligheid om het normale werk te doen
Verzet, vluchtgedrag in het werk
Hyperresponsief, vaker schrikken, spoken zien
Rusteloosheid, onbehaaglijkheid

Zelf pijn herkennen bij je paard

U kent uw paard, maar kijk elke week eens écht naar uw paard. Hoe staan zijn oren? Hoe strak staat zijn kaak? Hoe kijkt hij uit zijn ogen? Noteer uw bevindingen en train uzelf. Dankzij verschillende onderzoeken zijn de pijnsignalen steeds duidelijker omschreven. Om ongemak bij uw paard ook voor u als paardeneigenaar beter herkenbaar te maken, zijn er apps, scorelijstjes en posters. De sleutel ligt in veel en vaak oefenen. Weet hoe uw paard kijkt als hij comfortabel is, dan kunt u subtiele veranderingen bij pijn beter opmerken.

Download de applicatie

De Horse Grimace Scale App kunt u downloaden in de app-store van Android telefoons. U kunt hier met foto's van paarden oefenen om hun gezichtsuitdrukking te beoordelen. Nadat u een paar van deze trainingsfoto's hebt doorlopen, kunt u uw eigen paard invoeren. U kunt vervolgens eenvoudig aangeven hoe de gezichtsuitdrukking van uw eigen paard is. Zo heeft u een normaalbeeld van uw paard in goede gezondheid. Mocht er subtiele pijn ontstaan, dan heeft u dit binnen no-time door. Misschien merkt u bij het volgen van de training zelfs wel dat uw paard nu ook niet lekker in zijn vel zit. Hoe eerder u klachten herkent, hoe sneller uw paard weer pijnvrij is!

Pijn score opschrijven

Met onderstaande vragenlijsten kunt u uw eigen paard beoordelen op verschillende punten. De score die er uitkomt, helpt om een inschatting te maken van het comfort of juist ongemak bij uw paard. U kunt het formulier hier downloaden. De pijnscore is ontwikkeld door paardenspecialisten van de universiteit Utrecht. Voor vragen over de uitkomst van de score kunt u contact met ons opnemen.

Bovenstaande tekst is afgeleid van een artikel over pijn bij paarden van dierenarts.nl.

Terug naar paard